وي در يادداشت خود نوشت: برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که سال گذشته ميان ايران و شش قدرت بزرگ منعقد گرديد تحريم‌هاي وضع‌شده بر ضد صنعت هواپيمايي ايران را رفع نمود و شرکت‌هاي سازنده هواپيما نظير بوئينگ و ايرباس را قادر ساخت تا به اين کشور هواپيما بفروشند. اما واقعيت آن است که رفع تحريم‌ها به معناي تغيير منطق وراي تحريم‌ها نيست.
ايران همچنان بزرگ‌ترين حامي دولتي تروريسم در دنياست و در گزارش سال 2016 شاخص مبارزه با پولشويي بازل که به‌تازگي منتشر گرديده است در رتبه نخست پولشويي قرار داد. گزارش مذکور به بررسي خطر پولشويي و تأمين مالي تروريسم در 149 کشور دنيا پرداخته است. هواپيماهاي تجاري ايران با انتقال سلاح و پرسنل نظامي به سوريه به طور مرتب قوانين بين‌المللي هوانوردي را نقض مي‌کنند و فروش هواپيما به ايران موجب مي‌شود تا شرکت‌هاي سازنده هواپيما در معرض خطر همدستي در اينگونه فعاليت‌ها قرار گيرند.
ايران قصد دارد در راستاي نوسازي ناوگان هواپيمايي خويش تا 500 فروند هواپيماي جديد در طول يک دهه آينده خريداري کند. ايرباس نيز به دنبال آن است تا 118 فروند هواپيما به ايران بفروشد. تهران همچنين در راستاي خريد 40 فروند هواپيماي منطقه‌اي قراردادي با شرکت فرانسوي ـ ايتاليايي اي‌تي‌آر منعقد نموده است و با شرکت کانادايي بمباردير و شرکت برزيلي امبرائر مشغول مذاکره جهت عقد قرارداد است.
عليرغم مخالفت کنگره آمريکا با تصميم شرکت بوئينگ مبني بر فروش هواپيما به ايران، سازمان هواپيمايي ايران اما انتظار دارد اين معامله اجرايي گردد. با توجه به حمايت دولت اوباما از معامله مذکور، اين خوش‌بيني قابل درک اما زودهنگام است. شرکت‌هاي ساخت هواپيما به محض آنکه نگاه دقيق‌تري به مفاد قرارداد بيندازند متوجه خواهند شد که مخاطرات آن فراتر از منافع آن است.
مشکل مربوط به فروش هواپيما به جمهوري اسلامي آن است که شرکت هواپيمايي دولتي ايران موسوم به ايران‌اير تنها خريدار اين هواپيماها است. اين شرکت در حال حاضر 36 فروند هواپيما در ناوگان خود دارد؛ شرکت ايران‌ايرتور وابسته به ايران‌اير نيز داراي 14 فروند هواپيماست. ايران‌اير از آنجا که به اين تعداد هواپيما نياز ندارند همه آنها را حفظ نخواهد کرد. اين شرکت احتمالاً به نمايندگي از همه شرکت‌هاي هواپيمايي در ايران از جمله شرکت ماهان اير نقش يک خريدار صوري را ايفا خواهد کرد. شرکت ماهان اير در حال حاضر به خاطر پشتيباني ادامه‌دار از مداخله نظامي ايران در سوريه در معرض تحريم‌هاي آمريکا قرار دارد.
ماهان اير نقش اصلي را در راستاي انجام پروازهاي غيرقانوني به دمشق ايفا مي‌کند و از فرودگاه آبادان به عنوان يک مرکز لجستيکي بهره مي‌گيرد. پروازهاي نظامي تهران به سوريه در سال 2011 بلافاصله پس از آنکه اعتراضات مردمي در سوريه به يک جنگ داخلي تمام و عيار منجر شد آغاز گرديدند و ضرباهنگ اين پروازها از آگوست 2015 به بعد از حالت هفتگي به حالت روزانه تغيير شکل پيدا کرده است. در قالب اين پروازها تدارکات و پرسنل جديد در اختيار حداقل سه گروه معاند با آمريکا قرار مي‌گيرند که عبارتند از: ارتش سوريه، حزب‌الله، و سپاه پاسداران. اين سه گروه در جنگي که از سال 2011 تاکنون به کشته شدن نيم ميليون انسان منجر گرديده از حکومت بشار اسد حمايت نموده‌اند. هواپيماهاي جديدي که ايران خريداري مي‌کند دير يا زود در راستاي انجام پروازهاي نظامي به سوريه مورد استفاده قرار خواهند گرفت.
ايران‌اير حتي اگر از تحويل هواپيما به شرکت ماهان خودداري کند هيچ تضميني وجود ندارد که خود شخصاً در انجام پروازها به سوريه مشارکت نکند. هر چه که باشد وزارت خزانه‌داري آمريکا در سال 2011 ايران‌اير را از جمله به خاطر آنکه در انتقال سلاح به سوريه نقش ايفا کرده بود در معرض تحريم قرار داد. ايران‌اير در ماه ژانويه در قالب برجام از فهرست تحريم خارج شد و در نتيجه فروش هواپيما به اين شرکت هواپيمايي مجاز گرديد. اما ايران‌اير شايد هنوز هم در فعاليت‌هاي غيرقانوني دست داشته باشد و در آينده بتوان آن را مجدداً در معرض تحريم قرار داد.
هواپيماهاي اين شرکت هواپيمايي اخيراً در مسيرهاي شناخته‌شده انتقال سلاح به سوريه به پرواز درآمده‌اند. روز 9 ژوئن يک هواپيماي متعلق به ايران‌اير با بهره‌گيري از شماره پرواز تهران ـ دمشق از آبادان به مقصد دمشق به پرواز درآمد و در روزهاي 8 و 15 جولاي نيز با استفاده از شماره پرواز نجف ـ تهران از مبدأ تهران به مقصد سوريه پرواز کرد. از آن زمان تاکنون پروازهاي اين شرکت هواپيمايي به دمشق از لحاظ تعداد و تکرار چند برابر گرديده‌اند و در جديدترين مورد يکي از هواپيماهاي اين شرکت روز 29 جولاي با اعلام شماره پرواز تهران ـ دمشق از مبدأ يزد به مقصد سوريه به پرواز درآمد.
حاميان قراردادهاي فروش هواپيما استدلال مي‌کنند که هواپيماهاي بوئينگ جهت انتقال نيرو به سوريه مورد استفاده قرار نخواهد گرفت و اينکه ايران هواپيماهاي جديد را جهت نوسازي ناوگان فرسوده خود نياز دارد. با اين وجود، تهران در گذشته همواره اهداف انقلابي را به اقتصاد خويش ترجيح داده و از شرکت‌هاي دولتي و بخش خصوصي جهت حمايت از فعاليت‌هاي غيرقانوني و پيشبرد رسالت حکومت بهره گرفته است. با توجه به آنکه تهران همچنان حامي اصلي حکومت سوريه است، دليلي وجود ندارد که فکر کنيم مي‌توان ميان پروازهاي ادامه‌دار جهت انتقال سلاح به سوريه و پروازهاي تجاري ايران‌اير يک خط حائل ترسيم نمود.
بر اساس برجام، ايران مسلماً حق دارد اقدام به خريد هواپيما کند. با توجه به نقش حياتي و مهمي که هواپيماهاي تجاري ايران در وخامت فاجعه انساني در سوريه و تداوم جنگ داخلي خونين در آن کشور ايفا کرده‌اند، بوئينگ بايد در تصميم خود مبني بر معامله با بزرگ‌ترين حامي دولتي تروريسم در دنيا تجديدنظر کند.
منبع:تسنيم